Xalıq aralıq hám milliy ekspertler qatnasıwında seminar bolıp ótti

Ózbekstan-Yaponiya birge islesiwindegi qospa xalıq aralıq joybarı SATREPS joybarınıń tájriybe maydanı-Qaraqalpaqstan Respublikası Qaraózek rayonındaǵı Qarabuǵa galafit fermasında xalıq aralıq hám milliy exspertler qatnasıwında duzdan ziyan kórgen awıl xojalıq eginleriniń ekonomikalıq nátiyjeliligin asırıw maqsetinde seminar bolıp ótti.

Ilajda topıraq tanıw tarawı wákilleri tárepinen EM-38 járdeminde topıraq shorlanıwın ólshew jumısları alıp barıldı, sonday-aq, topıraq shorlanıwına qarsı gúresiw boyınsha alıp barılıp atırǵan ilimiy jumıslar, onı jumsartıw ushın galafitlerden paydalanıw, olardıń abzallıqları, duzdan zıyan kórgen awıl xojalıq jerleriniń ekonomikalıq nátiyjeliligin asırıw máseleleri haqqında keń túrde maǵlıwmatlar berildi.

Seminarǵa Yaponiya universitetleri, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikası joqarı oqıw orınları, Yaponiyanıń Totterı universiteti professorı Kristina Nikalayevna Taderich, X.Solixjon UZGIP laboratoriya bólimi boslıǵı, R.Ibragimov UZGIP topıraqtanıw bólimi boslıǵı,  shet ellerdiń bir qatar topıraqtanıw tarawı wákilleri, Yaponiyanıń Tottori universiteti docenti Fujimaki Haruyuki, Mie universiteti docenti Matsuo Naoko hám Rossiya Federaciyasınıń M.Lomonosov atındaǵı Moskva mámleketlik universiteti doktorantı Timofey Kalnin, joybar kordinatorı Qaraqalpaqstan awıl-xojalıǵı hám agrotexnologiyalar institutı ilimiy isler hám innovaciyalar boyınsha prorektorı B.Jollibekov qatnastı.

Semınardı ótkeriwden tiykarǵı maqset, Ózbekstan Respublikasında hámde shet ellerde alıp barılıp atırǵan ilimiy izleniwlerdi Qaraqalpaqstan Respublikası topıraǵında ámeliyatta sınap kóriw hám shorǵa shıdamlı ósimliklerdi, gallaktiklerdi shorlı topıraqlardı egiw arqalı topıraq duzlanıwın jumsartıwdan ibarat.

Seminarda atap o’tilgenindey, buúgingi kúnge shekem shet elli hám Ózbekstanlı, Qaraqalpaqstanlı alımlar tárepinen shorlanıwǵa qarsı gúresiw usılları úyrenilip, izertlewler alıp barılmaqta. Eger topıraqtıń ústińgi qatlamı qurıp qalsa, sol jerde ıǵallıq joǵalıp, duz payda bola baslaydı. Sonlıqtan, topıraqta ıǵallıqtı uslap turıw ushın alımlar topıraqtıń ustińgi qatlamında ósimlik qaldıqların qaldırıw arqalı qarsı guresiw muúmkin ekenligin bildirmekte. Bul usıl Qaraqalpaqstan Respublikasinda qollanılǵan, al házirgi kúnde bul usıl jánede kúsheytirilmekte. Sonday-aq, shorǵa shıdamli, galafit o’simliklerdi egiw arqalı topıraqtiń jumsartıw mu’mkin boladı.

Galafit ósimlikler duzda jaqsı kógeriwsheńlik qásiyetine iye, suwsızlıqqa shıdamlı jabayı ósimlik tu’rleri sanaladı.

Seminarda topıraqtanıw ilimi wákilleri tárepinen topıraq –suw-ósimlik shorlanıw dinamikası modelin islep shıǵıw hám onı qollanıw boyınsha pikirler bildirildi.

Seminar dawamında qatnasıwshılarǵa Ózbekstan-Yaponiya qospa SATREPS joybarı Aral teńizi aymaqlarında azıq-awqat qáwipsizligin asırıw ushın sharwashılıq tarawında galafit ósimliklerdi jem islep shıǵarıwdıń ıqlımǵa shıdamlı innovaciyalıq izleniwler hám texnologiyalar, Ámiwdárya boyında shorlanǵan hám shorǵa shıdamlı agro landshaftlarda kvazireal waqıt rejiminde monitoring tiykarında suwdı basqarıw, jerden optimal paydalanıw ushın innovaciyalıq izleniwler hám ıqlımǵa shıdamlı texnologiyalardı maslastırıw hám xoshametlew» joybarları tiykarında alıp barılıp atırǵan ilimiy jumıslar boyınsha tusinikler berildi.

Alımlar tárepinen qatnasıwshılarǵa topıraqtı monitoring qılıwshı, shorlanıwın ólshewshi úskeneler arqalı topıraqta analiz jumısları alıp barıldı.

Seminar juwmaǵında qatnasıwshılar tájriybe maydanında egilip, búgingi kúnde ósip kógerip atırǵan shorǵa shıdamlı ósimliklerdiń túrleri menen tanıstı hám qızıqtırǵan sorawlarına qániygelerden juwaplar aldı.